Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

28.09.2015

Regulamin korzystania z jeziora – czy dopuszczalny?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi

Rada gminy może wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W związku z tym pojawia się pytanie, czy dopuszczalne jest podjęcie przez radę gminy regulaminu korzystania z jeziora?

Artykuł dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników

Rada gminy może wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W związku z tym pojawia się pytanie, czy dopuszczalne jest podjęcie przez radę gminy regulaminu korzystania z jeziora?

Przepis art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Stosownie do art. 41 ust. 1 tej ustawy zasadą jest, że akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.

W orzecznictwie przyjmuje się, że art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się, określenia ustalonego porządku zachowania się. Oznacza to w konsekwencji uprawnienie rady gminy do wprowadzenia reguł dotyczących obowiązującego sposobu zachowania się podmiotów, które przebywają na terenach lub w obiektach, o jakich mowa w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (tak np.: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. II SA/Go 170/10).

Mając na uwadze powyższy przepis pojawia się pytanie, czy dopuszczalne jest podjęcie przez radę gminy uchwały w sprawie regulaminu korzystania z jeziora?

Rozważania w tym zakresie należy rozpocząć od wyjaśnienia, czym są gminne obiekty i urządzenia użyteczności publicznej, o których mowa w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, obiektami i urządzeniami użyteczności publicznej są wszelkie konstrukcje, budynki lub przestrzenie, które są czy to powszechnie dostępne, czy też służą celom społecznie użytecznym (dobru publicznemu), zaspokajają ludzkie potrzeby (por. np.: M. Tabernacka, Prawne zasady korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, Warszawa 2013, s. 117). Istotne jest również to, aby te obiekty i urządzenia stanowiły, jak wprost wskazuje przepis, obiekty i urządzenia gminne.

Jezioro, jako zbiornik wodny, w sposób bezsprzeczny stanowić będzie obiekt/urządzenie użyteczności publicznej. Niewątpliwie bowiem służy celom społecznie użytecznym i zaspokaja ludzkie potrzeby. Wątpliwości budzi jednak zakwalifikowanie go jako „gminnego” obiektu/urządzenia.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 Prawa wodnego jezioro, jako śródlądowa woda powierzchniowa, może być wodą płynącą (jeśli jest zbiornikiem wodnym o ciągłym lub okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych) albo wodą stojącą (jeśli jest zbiornikiem wodnym niezwiązanym bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi). Jak stanowi z kolei art. 10 ust. 1 Prawa wodnego, wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych, z czego wszystkie wody płynące stanowią własność Skarbu Państwa (ust. 2). Oznacza to, że własnością gminy może być wyłącznie jezioro będące powierzchniową wodą stojącą, a więc taką, która nie posiada jakiegokolwiek bezpośredniego połączenia z wodami płynącymi. Innymi słowy, własnością gminy może być wyłącznie jezioro, które nie ma naturalnego ani dopływu, ani odpływu wód powierzchniowych.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że gminnym obiektem użyteczności publicznej będzie wyłącznie jezioro stanowiące powierzchniową wodę stojącą. Faktu tego nie zmieni np. fakt ujawnienia gminy jako właściciela w księdze wieczystej nieruchomości gruntowej, na terenie której znajduje się jezioro będące wodą płynącą Przepisy Prawa wodnego jednoznacznie wskazują bowiem, że śródlądowe wody płynące stanowią z mocy prawa własność Skarbu Państwa (tak: Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Lubuskiego Nr NK-I.4131.107.2015.AHor z dnia 16 lipca 2015 r.; zob. również: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 13 marca 2013 r., sygn. II SA/Gd 619/12). Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa wody płynące nie mogą tym samym stanowić własności jednostek samorządu terytorialnego.

W konsekwencji, jak wskazuje się również w orzecznictwie sądów administracyjnych, w obowiązującym stanie prawnym brak jest podstaw do podejmowania przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwały wprowadzającej zasady korzystania ze zbiornika wodnego, który nie stanowi własności takiej jednostki samorządu. Ustawodawca nie pozostawił w kompetencji jednostki samorządu terytorialnego prawa podejmowania uchwał regulujących zasady korzystania ze zbiornika wodnego, którego własność przynależy Skarbowi Państwa. Korzystanie z wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa ma charakter powszechny i wszelkie ograniczenia w korzystaniu, dysponowaniu tymi wodami winny wynikać z przepisów Prawa wodnego (zob.: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 stycznia 2008 r., sygn. II SA/Łd 1000/07).

W praktyce pojawiają się również próby podejmowania uchwał w sprawie ustanowienia regulaminu korzystania z jeziora w oparciu o przepisy ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. Zgodnie bowiem z art. 4 tej ustawy za zapewnienie bezpieczeństwa na obszarach wodnych odpowiada właściwy miejscowo wójt (burmistrz, prezydent miasta), a zadania wykonywane w tym zakresie należą do zadań własnych gminy. Takie działanie należy uznać za nieprawidłowe bowiem, po pierwsze, przepisy ustawy nakładają obowiązki bezpośrednio na wójta, czyli organ wykonawczy (a nie na radę gminy, czyli organ stanowiący), a po drugie, w ustawie mowa jest o faktycznym zapewnieniu bezpieczeństwa nad jeziorem (czy szerzej: obszarem wodnym), co nie jest tożsame z uchwaleniem regulaminu korzystania z tego jeziora, a więc aktu stanowiącego akt prawa miejscowego.

Reasumując przeprowadzoną analizę uznać należy, że w odniesieniu do jeziora stanowiącego powierzchowną wodę płynącą nie może być mowy o gminnym obiekcie użyteczności publicznej, bowiem jezioro to nie stanowi własności gminy, a Skarbu Państwa, co wynika wprost z przepisów Prawa wodnego. Tym samym niedopuszczalne jest podjęcie przez radę gminy uchwały w sprawie regulaminu korzystania z jeziora. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby taki regulamin podjąć w stosunku np. do plaży nad takim jeziorem, o ile stanowi ona własność gminy (zob. również artykuł pt. „Moda na miejskie plaże”). Uchwalenie przez radę gminy, na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, regulaminu korzystania z jeziora będzie możliwe wyłącznie w odniesieniu do jeziora stanowiącego wodę stojącą, które stanowi własność tej gminy.

"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi

Autor artykułu

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Więcej z Praktyki §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi