07.12.2015


Zasiedzenie służebności przesyłu na prawie użytkowania wieczystego?

KATEGORIA: Wokanda

SN rozstrzygnął, czy można nabyć przez zasiedzenie służebność przesyłu przez Skarb Państwa (Gminę) na prawie wieczystego użytkowania nieruchomości.

Wnioskodawcą postępowania toczącego się w sprawie o zasiedzenie był następca prawny przedsiębiorstwa państwowego, a następnie komunalnego, przekształconego w dniu 23 kwietnia 1993 r. w spółkę z o.o., a później w spółkę akcyjną. Pierwotnym właścicielem nieruchomości, na której była posadowiona sieć ciepłownicza był Skarb Państwa, a od dnia 27 maja 1990 r. Gmina Miejska W. W dniu 30 grudnia 1983 r. zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego na rzecz osoby fizycznej, przekształcone decyzją z dnia 2 października 1998 r. w prawo własności.

Zasadniczą kwestią, którą rozstrzygnął Sąd Najwyższy, w postanowieniu z 14 października 2015 r., sygnatura akt V CSK 5/15, było ustalenie, czy przedsiębiorstwo przesyłowe, domagając się stwierdzenia zasiedzenia służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu na swoją rzecz, może doliczyć do swego okresu posiadania okres posiadania poprzednika na prawie użytkowania wieczystego, który to poprzednik był właścicielem nieruchomości i urządzeń przesyłowych.

Z uwagi na treść art. 128 k.c. do dnia 1 lutego 1989 r. obowiązywała zasada jednolitej własności państwowej, co oznacza, że Skarb Państwa był w istocie zarówno właścicielem nieruchomości państwowych, jak i mienia państwowych osób prawnych. Po uchyleniu tego przepisu, przedsiębiorstwa państwowe nie stały się automatycznie właścicielami zarządzanego mienia. Z dniem 27 maja 1990 r. w przypadkach określonych w ustawie mienie Skarbu Państwa i mienie pozostające w zarządzie określonych przedsiębiorstw państwowych stało się z mocy prawa własnością gmin, a przedsiębiorstwa uzyskały status przedsiębiorstw komunalnych. Z dniem 24 grudnia nastąpiło uwłaszczenie tych przedsiębiorstw, także, co do urządzeń przesyłowych. W takiej sytuacji SN stwierdził, że nie mogło do tej daty w ogóle być mowy o posiadaniu prowadzącym do zasiedzenia.

Sąd Najwyższy stwierdził, że właśnie właściciel nieruchomości, czyli Skarb Państwa, przez oddanie urządzeń przesyłowych w zarząd przedsiębiorstwa państwowego, wykonywał na swoją rzecz posiadanie przez posadowienie własnych urządzeń przesyłowych na własnej nieruchomości, co do których miał ograniczone prawo korzystania przez obciążenie jej prawem użytkowania wieczystego. Dodatkowy argument, który został podniesiony w uzasadnieniu, jest niezaprzeczalny fakt, że służebnością gruntową można obciążyć nieruchomość, a nie prawo.

Bezpośrednią konsekwencją tych rozważań jest fakt, że przedsiębiorstwo przesyłowe nie może doliczyć do okresu własnego posiadania okresu, w którym na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa (Gminy), było ustanowione użytkowanie wieczyste, a korzystanie z urządzeń przesyłowych wykonywało przedsiębiorstwo państwowe (komunalne).

___________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.



Autor:
Piotr Kołodziejczak

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie realizacji projektów inwestycyjnych, sporach sądowych, opracowywania i opiniowania umów



Emil Rogalski
asystent, interesuje się prawem cywilnym, ze szczególnym uwzględnieniem prawa rzeczowego i prawem pracy

TAGI: Użytkowanie wieczyste, Wyrok SN,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu